Đi học rành sướng rồi rô.
Mọi hồi khổ. Ăn rồi đi dự trâu, bít cỏ, đi củi mút lạc mút khoai, cứ rứa mụi tuổi mần mụi công. Cho nên nghe được đi học cấy là mờng như đi cày trời nắng được lon bò húc.
Nhưng đó là đi học rồi, chờ hết hè để đến ngày khai giảng năm tiếp theo, để khỏi đi dự trâu. Còn bắt đầu đi học lớp một thì hại té đấy. Mềnh nhập học sau bọn trửa xóm mấy ngay. Nhà ghin trường, rứa là thằng bạn dận đến. Cặp hồi nớ là cái bao đợng xà phòng, nhét vưa quyển sách, quyển vở vì cấy bảng. Cô chưa vô, mềnh rầy úp mặt xuống bàn. Cô vô cạ lớp đứng mềnh vận ngồi úp mặt. Cô kêu tên bạn mới mềnh vận rầy, khung dám ngước dậy. Thằng bạn ngồi bên đập vai nói, cù lú cô kêu mi tề, hại cấy chi mi, to như trâu rồi đưng hại, đúng là đồ quẹt khu. Mềnh tức quá, quên đưng ngồi mô, ngước dậy nói oang oang, tau khung hại, cù hại mô, mà tau rầy, rầy đấy cả quần nì. Rứa là cả lớp được trận cười nít cạ mồm. Mới đầu à rứa chứ mụt thời gian nựa, thì nghịc như trâu sổ ràn. Sáng đi học quần áo chỉnh tề, chớ nghe trống đành tùng tùng cấy là có cầy kiểu cổi quần dài vắt lên cổ, ôm cặp nựa là chạy một nghỉn về nhà. Hồi nớ có tật chặn đàng lấy phấn viết. Nhà mềnh ở ghin trường, kêu là dân thụ đô. Mấy xóm khác ngái toàn hại xóm mềnh. Ra cổng trường dân xóm mềnh mấy thằng đứng một đống, ngông coi thằng mô hiền hiền là chặn lại. Bọn mềnh chặn một thằng lại, mi đưa phấn đây mì được đi qua. Thằng nớ nói, phấn tau có mô mà đưa chù mi. À, thằng ni láo bây ơi, mi khung hại dân thụ đô à. Thằng nớ nói, hại cít chi. Bọn mềnh nói tau kêu eng choa ra, cha choa ra cắt cu mi. Thằng nớ nói, rứa tì tau kêu cả dòng họ ra cắt cu bây. Bọn mềnh nói, nhà mi ngái, kêu ra tận nơi choa đạ đập mi bể trốc rồi, móc mắt mi rồi. Thằng nớ bắt đầu hại nói, ùi rứa à. Rứa ẻ u nựa, quẹt khu vô nựa, bây lục ì ni, bây lấy ì nì. Rứa là bọn mềnh xúm vô lục cặp lục bâu để tìm phấn, có thằng vằn phấn dấu ở cả lưng quần. Mặc quần xeng, lột ra lưng quần trắng tinh. Lột xong bị đuổi đi, thằng nớ cả đi cả chạy vừa kéo quần vừa quẹt nác mắt, vừa kêu về tau méch cha choa, bọn bầy dân thụ đô nhớ mặt đó, ăn kít choa ì, ăn cít ì nì. Huhu. hii. Nghị thương sình gớm. Hồi nớ phấn quý... như vàng.
Nhắc phấn thì khung thể quên bảng. Nhà nghèo toàn bảng tự mần. Nhít là cái méng chùi bảng. Cạo lụ nghẹ nồi, đùm vô một mènh vải, khoan cái lộ nữa buộc vô bảng, đến khi lau rảy vô ít nác nựa. Có lần mềnh mới được mua cái áo trắng mới đi học. Ra về cầm kiểu chi mà cái ménh chùi hần trật ra, lụ nghẹ bôi lên một áo trắng. Mềnh hại bố đập. Trốn ra khe ngồi giặt. Khung có xà phòng, càng giặt nó loe ra cả áo. Chao ui, khi nớ lại hại lử i, rứa là khung biết mần răng ngồi khóc đậy sự ì. Nhà thì nghèo mua được cấy áo trắng để đi học. Kiểu chi về cụng bị đập nát khu. Mềnh lang thang mại, túi mì dám về nhà. Nhưng mà về thì ngài đánh lổ, khung mặc áo. Áo nhét ngoài bụi tre. Vô mẹ mềnh hỏi áo mô, mềnh bà láp áo bị ăn trộm. Mẹ nói răng mà trộm. Mềnh nói con ngồi học ngủ rục, đứa mô hần cổi áo khi mô khung biết. Mẹ nói mi đừng cù bà láp, xóm ni khung ai bả láp bằng mi, áo à mô rồi thì liệu hồn mà lấy về đây, khung là túi ni ra mà ngủ vì trâu. Mi cù đi lầy không? Mẹ tiếc áo điên tiết lên ra dạy xà lau bẻ roi. Mềnh chộ roi xà lau là quắn đít lên. Roi xà lau mà không bẻ đọt, phít vô khu thì đau tận tết. Mênh vừa chạy vừa khóc nói, mẹ ơi, huhu để cun đi lấy, đừng cù đập, đừng cù đập nựa, con trừa rồi, huhu.....
Rứa đó, mà qua hết rồi. Cuộc đời đã qua của quê ta, nghèo khổ mà vui mà ý nghĩa. Đời mô mà tìm lại được nựa, phải khung?
Nhân các cháu khai giảng, viết vài méng rứa thôi. Ai có kỵ niệm chi thời nhỏ đi học, kể nghe với.
Cù Lú 04/09/2015
