Nhớ hồi còn là đứa học sinh đi học mặc quần rách đụng, mình và đám bạn cứ trông được đến dịp lễ 30-04. Không phải trông để được nghỉ xã hơi mấy ngày như bây giờ, mà là sau mấy ngay nghĩ ấy là hè đến. Nó như cánh cửa mở hè ra cho lũ học sinh vậy. Nhớ buổi học cuối cùng khi cô giáo bảo chúc các em về chơi hè vui nhé, nhớ phải nghe lời bố mẹ đấy. Thế là đám con trai cứ thẳng cổng trường mà cắm đầu cắm cổ chạy. Chạy ra tới sông cởi quần áo nhảy bùm bùm xuống tắm một trận đã đời.
Tắm sông cũng như là món “khai vị” cho một mùa hè ở quê. Nhớ lần đó thằng Bình Ranh bị đứa nào thu hết quần áo. Thế là hắn chỉ còn nguyên cái quần cộc, người ướt như chuột lột vừa đi vừa khóc hu hu nói mẹ cha thằng mô thu của tau, về tau méch mẹ, hung nhởi vì bây nữa. hì hi. Thấm thoắt vậy mà đã bao nhiêu năm qua đi. Có nằm mơ cũng không thể trở về được.
Hồi đó nhà mình có độc một con trâu. Bình thường thì mình lười đi chăn trâu, toàn trốn với lý do học bài. Bố thương mình thế là ông lại thả cho đi theo bầy, hay ông lại tự dắt nó ra đồng. Vậy mà hè đến, mới sáng sớm tinh mơ mình đã đội nón ra chuồng dắt “chị” trâu ra đồng. Làm bố mình mắt tròn mắt dẹt, không tin nổi. Nói chà chà răng mà bữa ni hắn siêng rứa hè, siêng rứa hè. Hi. Ông đâu có biết là mình dành đi chăn trâu để thỏa chí tung hoành.
Hè về cũng là khi bà con thu hoạch vụ hè thu thế là đồng rộng mênh mông. Tha hồ mà thả trâu. Có lần mãi chơi trò ngụp lặn với lũ bạn ở mương (kênh) trâu đi mất. Chiều tối đám bạn đứa nào cũng có trâu dắt về. Còn mình đứng tụt ngủn giữa đồng khóc hu hu nói ui mất trâu rồi, mất trâu rồi mần răng hè. Cũng may là tối trâu nó cũng biết đường về nhà, vì thế mà mình tránh được trận đòn nhừ tử. Với lũ trẻ làng quê như bọn mình ngày ấy nói trâu là bạn bè cũng chẳng ngoa tí nào.
Không như bây lũ trẻ chẳng biết đến trâu triếc gì. Vì chẳng nhà nào nuôi trâu nữa cả. Suốt ngày trên lưng trâu. Nhiều lúc chán nản một mình còn “tâm sự” với nó. Vậy dân gian mới có câu “trâu ơi ta bảo trâu này, trâu ăn no cỏ trâu cày với ta”. Hi. Dạy cho nó cách ăn, răn nó không được ăn lúa. Vậy mà cứ hễ dắt đến gần ruộng lúa, ăn được vài mồm cỏ mắt nó lại liếc ngang liếc dọc làm mồm lúa. Mình chửu sao mi ngu rứa, rồi cầm mũi giật giật nó mấy phát đau quá cũng phải bỏ ra.
Về mình nói ông anh con bác răng em nói hoài mà trâu không nghe, răng nó ngu rứa biết. Anh mình nhìn mình nói có mi ngu thì có, không nghe người ta nói ngu như trâu à. Ờ, ờ nhỉ. He Nhớ năm mình học lớp một bố tự nhiên mua về con trâu mạ. Ngày đó mình chưa biết trâu mạ và trâu đực thì ảnh hưởng gì tới mình. Khi đi chăn trâu mình hay đi phía sau, để dục nó đi cho nhanh. Vậy là mấy ông anh lớn cứ chọc vờ thằng ni ăn rồi đi theo đít trâu mạ tề, đi theo l trâu tề. Mình tức quá khóc hu hu bước lên trước trâu, vừa đi vừa nói dừ em đi trước rồi nhá, dừ trâu mạ đi theo em đó nhá. Hi hi.
Hồi đó được đi học, được đi dự trâu, được tắm sông, và được ăn cơm với thịt lợn. Thì đúng là không còn gì sướng bằng. Có cho cả đống tiền nhiều lúc còn lưỡng lự ấy chứ. Hi. Những trưa hè nắng nứt đất nẻ đai, cả bọn cứ trần truồng nhảy xuống sông mà tắm. Nắng bao nhiêu, ngâm nước bao nhiêu mà cũng chẳng xi nhê gì. Đôi khi cũng chỉ sụt sùi tí mũi. Còn bây giờ chỉ cần dầm một cơn mưa là ốm dầm ốm dề. Hết chịu nổi.hi. Mà nước sông đâu phải sạch sẽ gì, trâu và người rắm chung với nhau. Nước đục ngầu, đen sì. Nhảy xuống nước chỉ cố ngậm cái miệng lại cho chắc, khỏi uống nước còn thứ khác thì mặc kệ. Còn một thứ không thể không nhắc tới trong mùa hè đó là đi hái Sim.
Vào giữa tháng 6 âm lịch, những đồi sim tím ngắt, cao chót vót leo cả tiếng đồng hồ mới tới nơi. Vậy mà đứa nào đứa nấy cứ hở là rủ nhau đi hái.Vừa leo dốc vửa cùng nhau hát " những đồi hoa Sim tím, ôi những đồi hoa sim tím.." hi. Có nhà đông người còn đi hái về bán lấy tiền. Mình chỉ mong hái được mà ăn là may mắn lắm rồi. Mình còn nhỏ bố không cho đi, vì sợ leo dốc ngã. Có lần trốn đi theo mấy chị cùng làng, tối về bố biết vừa về tới cửa ông bảo ra lấy cái roi rồi vô dường nằm. Mình run run lôi từ trong áo ra một bich Sim bự, tròn xoe nói con đi ngắt (hái) về cho em với bố ăn mà. Hai đứa em gái mình thấy Sim là nhảy vô, mừng đáo để. Bố cảm động quá, vì lần đầu mình mang được "cái ăn" về nhà. Ông bảo đi tắm rửa, ăn cơm mau. Ùi chầu, vậy là thoát được một trần đòn nhừ tử. hi hi. Mừng rơn luôn. Mình cười mà hàm răng tím như Sim.
Ảnh: Võ Quỳnh Hoa
Còn nhiều “món” ngon mùa hè của trẻ quê nữa mà chưa kể hết được. Háo hức hè là như vậy nhưng đứa nào cũng nhớ trường. Đi chăn trâu về qua trường, lại đứng lên mình trâu nhòm qua cổng nhìn ngó một tí cho đỡ nhớ. Có thằng bạn mãi mê ngắm, trâu đi khi nào không biết ngã oạch phát gãy mất một cái răng. Đứng dậy nhặt răng lên khóc hu hu nói gãy răng rồi, không coi trường nữa, không nhớ trường nữa. Ẻ u nhởi nựa, ẻ u nựa.
Hè hè Mấy đứa bạn nói răng khung hết hè với hè, dự trâu nhiều nhọc (mệt) quá, ngài(người) đen như cục than rồi. hì hì. Mong hè đến chơi cho đã đời rồi lại “đuổi” hè đi. Đúng là chỉ có ở trẻ quê. Không cực khổ, nắng gió thì đâu có trẻ nào lại chê hè đâu chứ.hic hic.
Tác giả Cú Lú
